YANIKLARDA İLK YARDIM

Ateş, radyasyon, kızgın cisim vb. çeşitli fiziksel ve yakıcı kimyasal etkenlere maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasına yanık denir. 

1.Derece yanıklar

• Derinin yüzeyinde, kızarıklık (pembe, kırmızı arası renk) şeklinde görülen doku hasarı vardır. 
• Ağrı vericidir. 
• Yanan bölgede hafif şişlik vardır. 
• Genelde 48 saat içinde kendiliğinden iyileşir 

2.Derece yanıklar 

• Derinin 1. ve 2. tabakası etkilenmiştir. 
• Enbelirgin özelliği deride içi su dolu kabarcıklar ( bül ) oluşmasıdır. 
• Çok ağrılıdır. 

3.Derece yanıklar 

• Derinin tüm tabakaları etkilenir. 
• Kaslar, sinirler, damarlar etkilenebilir. 
• Yanık bölgede beyaz kuru yaradan, siyah renge kadaraşamaları vardır. 
• Ağrısızdır, çünkü bütün sinirler zarar görmüştür. 

Yanığın vücutta oluşturduğu olumsuz etkileri 

• Derinliğine, yaygınlığına ve oluştuğu bölgeye bağlı olarak, organ ve sistemlerde işleyiş bozukluğuna yol açar. 
• Ağrı ve sıvı kaybına bağlı olarak şok meydana gelir. 
• Hasta ya da yaralının kendi vücudunda bulunan mikrop ve toksinlerle enfeksiyon riski oluşur. 

Isı ile oluşan yanıklarda ilk yardım

• Kişi hala yanıyorsa, paniğe engel olunur, koşması engellenir. 
• Hasta ya da yaralı ıslak battaniye vb. ile sarılır ya da yuvarlanması sağlanarak yanma durdurulmaya çalışılır. 
• Hasta ya da yaralının hava yolu açıklığı ve solunumu (AB) değerlendirilir. 
• Yanık çok yaygın değilse yanan bölge en az 20 dk.tazyiksiz ve bol soğuk su altında tutulur. • Şişlik oluşabileceğinden saat, yüzük, bilezik vb. takılar çıkarılır. 
• Yanan bölgedeki giysiler çıkarılır (giysi yanan bölgeye yapışmışsa etrafından kesilerek çıkarılması gerekir). 
• Yanan bölge sabunlu su ile dikkatlice temizlenir. 
• Su toplayan yerler patlatılmaz. 
• Yanan bölgelere (el,ayak gibi) birlikte bandaj yapılmaz. 
• Yanık üzeri temiz ve nemli bezle örtülür, yanık üzerine hiçbir madde sürülmez. 
• Hasta ya da yaralı battaniye vb. ile örtülür. 
• Yanan vücut bölgesi geniş ve sağlık kurumu uzaksa, kusma yoksa, bilinci açıksa; sıvı kaybını gidermek amacıyla hasta ya da yaralıya hazırlanan sıvı (1 lt. su+ 1 çay kaşığı karbonat + 1 çay kaşığı tuz), maden suyu vb. içirilir. 
• Tıbbi yardım istenir ( 112 ). 

Kimyasal yanıklarda ilk yardım

• Yanan bölgedeki giysiler çıkarılarak, kimyasal maddenin deriyle teması kesilir. 
• Yanan bölge bol, tazyiksiz akan suyla, en az 20-25 dk. yıkanır. 
• Hasta ya da yaralı battaniye vb. ile örtülür. 
• Tıbbi yardım istenir ( 112 ). 

Elektrik yanıklarında ilk yardım 

• Olabildiğince soğukkanlı ve sakin olunur. 
• Hasta ya da yaralıya dokunmadan önce elektrik akımı kesilir. 
• Akımı kesme imkânı yoksa yalıtkan bir maddeyle (tahta, plastik) kişinin elektrikle teması engellenir. 
• Hasta ya da yaralının solunum yolu açıklığı ve solunumu değerlendirilmelidir. 
• Hasta ya da yaralı kımıldatılmamalıdır. 
• Hasar gören vücut bölgesi örtülür. 
• Hasta ya da yaralının bilinci açık ve kendini iyi hissediyorsa dahi tıbbi yardım istenir. 

Sıcak çarpmasında ilk yardım 

• Hasta serin ve havadar bir yere alınır. 
• Hastanın giysileri çıkarılır. 
• Hasta sırt üstü yatırılarak, kol ve bacaklar yükseltilir. 
• Bulantı yoksa ve bilinci açıksa; su ve tuz kaybını gidermek için hastaya su, tuz, karbonatla hazırlanan sıvı ya da maden suyu içirilir

 


Bu sayfa İş Sağlığı ve Güvenliği Koordinasyon Birimi tarafından en son 17.02.2015 14:51:58 tarihinde güncellenmiştir.

HIZLI ERİŞİM